Audio tour Architectuur Fort bij Vechten

Deze rondleiding gaat over de bouwkundige ingrepen die gedaan zijn om het 19de eeuwse Fort bij Vechten geschikt te maken voor de nieuwe tijd.

In de audiotour noem ik een paar highlights. Voor details moet je af en toe de app op je telefoon raadplegen. Naast tekst zijn er ook links die je kan volgen om nóg meer aan de weet te komen.

Je ziet er ook foto's en... als je de weg kwijt bent helpt jouw telefoon je verder.

Deze rondleiding begint op het parkeerterrein, bij de fietsenstalling. De audiotour duurt, afhankelijk van wat je wil weten, een uur.

Loop, als je alles gezien hebt, het fortterrein op.

Vechten, of Fectio in het Latijn, is een kruispunt van 2 verdedigingslinies: de Nieuwe Hollandse Waterlinie (NHW, houdt aanvallen van Fransen en Duitsers tegen) en de Limes; de noordgrens van het Romeinse rijk uit het begin van onze jaartelling.

In het kader van beide linies is hier een fort gebouwd: het Castellum Fectio dateert uit het begin van de jaartelling. En het Fort bij Vechten wordt in 1870 opgeleverd.

In 2011 wordt besloten om zowel het Fort als het Castellum te ontwikkelen binnen het bestemmingsplan dat de gemeente Bunnik in 2011 vaststelt.
De omtrek van het originele castellum wordt aangegeven met plinten en op het terrein van het Fort wordt het Waterliniemuseum gebouwd. Het rijk heeft daar 30 miljoen euro voor over. Dat geld wordt gekanaliseerd via de provincie Utrecht.

De provincie Utrecht is dan ook verantwoordelijk voor (de aanbesteding van) de exploitatie, het architectonisch ontwerp en de bouw van het winnende ontwerp. Deze rondleiding focust op de architectonische ingrepen die uiteindelijk gedaan zijn om het fort en zijn omgeving een nieuwe gebruiksstatus te geven.

Architectenbureaus en architectuur-prijzen.
Architecten zijn een heel fluïde soort. De naam van een architect zegt niet zoveel... die van een architectenbureau nog minder. Er worden bureaus opgericht voor een enkel project als een paar architecten de handen ineen, moeten, slaan. De volgende architecten zijn bij dit project betrokken: RAPP + RAPP (Amsterdam), West 8 Urban Design & Landscape Architecture (Rotterdam, Brussel, Philadelphia) en Jonathan Penn Architecten (Rotterdam)

Prijzen.
Als ik me verdiep in de verschillende prijzen die toegekend zijn aan verschillende bouwsels op het fort, rijzen wat twijfels. Wat namen betreft: klinkt allemaal goed. Maar met die verschillende categorieën begint de verwarring. 1 prijs met 10 categorieën hebben allemaal de naam van die prijs. Verder is het ook vaag hoeveel inzendingen er meegedongen hebben naar een prijs. Het verbaasd me niets als dat er soms maar 1 is.

Nieuwe waarden en archeologie.
Sinds 1940 hebben er op het fort nauwelijks activiteiten plaats gevonden. Tijdens de Eerste Wereldoorlog verblijven er soldaten op het fort. Maximaal 600. In augustus 1939 wordt Nederland gemobiliseerd. Soldaten worden ook op het Fort bij Vechten ondergebracht... Tot februari 1940... dan wordt besloten om de hoofdverdedigingslinie te verleggen van de NHW naar de Grebbelinie en moeten de soldaten verkassen.
Van 1950 tot 1996 staat het fort bij het Ministerie van Defensie bekend als depot 150. Er worden autobanden opgeslagen. En ijzeren en niet-ijzeren (koper, brons, aluminium...) onderdelen.
In die tijd ontwikkelen zich 'nieuwe waarden'. Zoals: vleermuispopulaties.

In 1996 wordt het fort overgedragen aan Staatsbosbeheer. 2 jaar later neemt de Stichting Werk aan de Linie (WadL) een deel van het fort in gebruik als 'werkverschaffingsproject' voor mensen 'met afstand tot de arbeidsmarkt'. Ook ontwikkelt WadL horecagelegenheden voor feesten en partijen.

Die nieuwe waarden en de archeologische vondstenrijkdom beperken de mogelijkheden van de architecten aanzienlijk. Zoals: geen gegraaf en heien mag ook niet.
Door die nieuwe waarden is een deel van het fort zelfs gepromoveerd tot Europees Natura 2000-gebied. Dat heeft tot gevolg dat de eigenaar, Staatsbosbeheer, het teloor gaan van dit Natura-2000-gebied moet compenseren met aankoop van weides om ze te ontwikkelen tot natuurgebied. Dat is nu het Houtense bos Nieuw-Wulven.

In 2015 wordt het nieuw gebouwde Waterliniemuseum geopend.

Nog niet genoeg...
Op het Fort zijn nog andere audiotours uitgezet.

Veel plezier. En... eh... vergeet de evaluatie niet in te vullen... het kan altijd nóg beter...!