Audio tour Water en groen in Hilversum

Als er stortbuiten vallen ontstaan in Hilversum ‘Venetiaanse toestanden’ in de lage delen van de stad. Het riool kan de hoeveelheid water niet aan. Dat zorgt voor wat overlast. In de negentiende eeuw veroorzaakte het water, dat vermengd met vuil in open greppels langs de wegen naar beneden liep stinkende poelen die, zo ontdekte men, oorzaak waren van tyfusuitbraken. Artsen bepleitten de aanleg van waterleiding en gesloten riolen, voor de gezondheid van de armen én van de rijken in de naburige villawijken. De gemeente aarzelde: water vervuild met fecaliën was immers mest voor de droge stukjes landbouwgrond. Toch keerde het tij rond de eeuwwisseling: in nieuwe wijken kwamen riolering en waterleiding en later in de hele gemeente.

Als directeur Publieke Werken zorgde Willem Marinus Dudok vanaf 1915 ook voor civieltechnische zaken. Het pompgemaal aan het Laapersveld uit 1919 is daar een voorbeeld van. De diepe vijver waar een afvoersysteem vuil water naar de Liebergerheide leidde en schoon regenwater naar de Oude Haven, waar je toen nog kon zwemmen, werd het centrum van een vijverpark dat vele toeristen trok. ‘Waar weinig water is, kan een vijver in het landschap een element van aesthetische waarde worden’ zei Dudok. Hij maakte het waar: voor het raadhuis, in de woonwijken, bij zijn begraafplaatsen en ook in het Anna’s Hoeve-park, met kunstmatige heuvels, opgebouwd uit zand uit de siervijvers en vuile grond van de vloeivelden. Vijvers in Hilversum dienen altijd de Publieke Zaak omdat ze het nuttige met aangename combineren, ook ná Dudoks tijd, in de Kerkelanden, de Meent en in het Mediapark. Ook de natuurlijke wasmeren op de Liebergerheide, waar sinds de middeleeuwen schapen werden gewassen, dienen een publieke zaak van natuurschoon en ecologie.