Monument 1953, een dubbeltje op zijn kant

Monument ‘Een dubbeltje op zijn kant’ voor de schipper Arie Evegroen, de ‘redder van Holland.’
Beeldhouwer Roel Bendijk
Het monument werd onthuld op 12 oktober 1983 in bijzijn van Arie Evegroen.

In de nacht van 31 januari op 1 februari 1953 was de toestand ook op de dijken langs de Hollandse IJssel kritiek. Nergens in Nederland ligt het maaiveld achter de dijk zo laag als achter de Schielandse Hoge Zeedijk. Als die op een of meer plaatsen zou doorbreken, waren de gevolgen mogelijk niet te overzien geweest. Dat dit niet gebeurde was meer geluk dan wijsheid.
Het spande erom bij Capelle aan den IJssel. Het spande erom bij Moordrecht. Bij Nieuwerkerk aan den IJssel, bij de polder Esse, Gansdorp en Blaardorp, was de situatie op drie plaatsen zeer kritiek en schoof opeens een stuk dijk weg. Burgemeester van Nieuwerkerk J.C. Vogelaar zag nog maar een oplossing: alleen door een schip tegen de dijk aan te zetten, zou een enorme overstroming kunnen worden voorkomen. ‘In naam der koningin’ vorderde hij het achttien meter lange schip ‘De twee gebroeders’ van schipper Arie Evegroen.

Super-geluk
Evegroen weigerde eerst nog. Toen raapte hij al zijn moed bij elkaar. Hij nam nog een roeibootje mee op zijn schip. ‘Ik dacht als hij de polder induikelt, dan moet ik niet aan boord wezen.’ Hij zag wat er gebeurde met de zandzakken die in het gat werden gegooid: ‘die lagen gelijk in de polder met die stroom.’ Hij plaatste zijn schip met de kop in de dijk. ‘Ik zei, nou even goed vasthouden en toen zette ik de schroef erop en hij draaide als een sluisdeur voor het gat… Ze hoorden de dreun aan de overkant.’ Hij sprong in de roeiboot en maakte dat hij wegkwam. Kort daarop moest hij terug om de motor af te zetten. Het lukte vervolgens het gat met zandzakken te dichten.
Het was een kwestie van ‘super-geluk’, zei de ingenieur van Schieland later. ‘Als je honderd keer zo’n stunt uithaalt met een schip in een dijkgat, gaat het 99 keer mis.’
Arie Evegroen (1905), die als bijnaam ‘redder van Holland’ kreeg, overleed op 4 mei 1988.