Meldertbos en Kasteeldomein: monumentale natuur- en erfgoed

Welkom aan deze monumentale toegangspoort, die Meldert centrum via een wandelpad verbindt met natuurgebied Meldertbos en het Kasteel van Meldert. Ook de middelbare school het Sint-Janscollege is in het kasteeldomein gevestigd. Sinds 2002 werkte Natuurpunt Velpe-Mene in dialoog met de Aalmoezeniers van de Arbeid en het Sint-Janscollege Meldert een globale visie uit in een natuur en erfgoed beheerplan. Het plan is gebaseerd op de historische parkstructuren in combinatie met de nieuwe invulling als Europees beschermd natuurgebied.

Het beheer omvat herstel van de parkstructuur rondom het kasteel, met ontwikkeling van bloemrijke glanshaverhooilanden, en herstel van vochtige hooilanden rondom de oude molenbeek. Ook het herstel van de verborgen vijvers van het Meldertbos, met rietkragen en open water, zijn belangrijke doelen. De bossen op hoger gelegen locaties krijgen een ruiger karakter, met meer ruimte voor omgevallen bomen en dood hout, die belangrijke kansen bieden voor spechten, insecten, paddenstoelen…Verhogen van zowel natuur- als erfgoedwaarden van dit Natura 2000 gebied én beschermd dorpsgezicht staan dus centraal. 

Om dit gebied ten volle te kunnen beleven en de natuur alle rust te gunnen, wordt het best te voet verkend. Laat je fiets even achter en trek het bos in, om plots het kasteel in een indrukwekkende omgeving te zien opduiken. Wandel even naar het kasteel en terug, of volg de kronkelpaden volgens de aangeduide wandel lus!

Je kan langs de paden nog relicten terugvinden van de oude parkaanleg, zoals de vijver, het zwembad en kleedhokje en het tennisterrein… Deze dateren uit de 19de eeuw, toen in het domein een Engels landschapspark werd aangelegd. Tuinarchitect Louis Van der Swaelmen (1883 - 1929) combineerde regelmatigheid en orde met het pittoreske en het schilderachtige van de natuur. 

In 2017 werden in kader van het Europese natuurproject “LIFE Hageland” natuurwerken uitgevoerd. Hierbij werd onder meer een van de oude drooggevallen vijvers hersteld tot waterpartij. Ook de indrukwekkende zichtas van de centrale wandeldreef naar het kasteel werd in glorie hersteld. 

Dankzij al deze beheersinspanningen floreert de biodiversiteit in Meldertbos. Ook zeldzame bosvogels broeden hier weer. Zo hoor je hier ‘s avonds vaak de spookachtige roep van bosuil. Een andere spectaculaire soort die je hier kan treffen is de ringslang, die afhankelijk is van kikkers en andere amfibieën. De ringslang is zeldzaam, en de populatie in Meldertbos één van de belangrijkste in Vlaanderen. Om deze soort te helpen worden onder meer broedhopen van mest en takhout aangelegd, waarin ringslangen hun eieren kunnen afzetten bij ideale temperaturen. Een sprookjesachtig mooie rode paddenstoel die je hier in de periode november - april kan terugvinden op dood hout is de rode kelkzwam. Ook de bijenorchis groeit in Meldertbos. Deze soort is meester in het nabootsen van een insect: met haar uitzicht als insect lokt ze wilde bijen om haar stuifmeel te verspreiden.  

Vervolg na je stop en wandeling je fietstocht richting de kerk van Meldert. Je kan hier, als het weer het toelaat, genieten van een terrasje. Onder de kerktoren vind je onder meer Frituur Friddl, die werd verkozen tot beste frituur van Vlaams-Brabant (eigenlijk, beste van Vlaanderen...). 

Meldert wordt terecht aangeprezen als één van de vijf mooiste dorpen van Vlaanderen. Het dorp, omgeven door Meldertbos en de Mene-Jordaanvallei, telt heel wat erfgoed, zoals de Sint-Ermelindiskerk in de plaatselijke Gobertangesteen, het Burgerhuis, de Prins Kardinaalhoeve met Donjon, … De kalksteenhoudendes bodem in deze streek vormen geschikte groeiplaatsen voor zeldzame planten als wilde marjolein, bijenorchis, bosrank en borstelkrans… Het zicht op de Sint-Ermelindis kapel, met tegen de achtergrond het natuurgebied van de Mene-Jordaanvallei, mag je niet ontgaan!

Na een verdiende rustpauze in Meldert dorp, kan de klim worden ingezet naar de Lindeboom van Meldert. Daar wachten weidse zichten en hoge vluchten.

Bronnen/Verder lezen:

Natuurpunt, Natuurpunt Velpe-Mene, Onroerend Erfgoed, Pieter Abts (Natuurpunt Velpe-Mene), Eddy Stas (Natuurpunt Velpe-Mene), ...

Natuurpunt Velpe-Mene - Meldert

Terug water in de kasteelvijver van Meldert

Natuurpunt - Meldertbos

Kasteeldomein van Meldert

Blog Ernst Gülcher - Het kasteeldomein van Meldert